ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ရွိ ေဒသခံမ်ားအတြက္ ပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္မႈဆန္းစစ္ျခင္း (EIA) ႏွင့္ အမ်ားျပည္သူပူးေပါင္းပါ ၀င္ျခင္း ဆိုင္ရာ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပ
ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑တာဝန္ယူမႈရွိေရး အေထာက္အကူျပဳဌာန(MCRB) ႏွင့္ Scholar Institute တို႕ပူးေပါင္း၍ ၾသဂုတ္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕၌ “တာဝန္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခုိက္မႈ ဆန္းစစ္ျခင္း၏ အခန္းက႑” ဆုိင္ရာ သင္တန္းတစ္ခုကုိ ျပဳလုပ္က်င္းပခဲ့ပါသည္။
၎သင္တန္းကုိ ေက်ာက္ျဖဴဟိုတယ္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး၊ သင္တန္းသားဦးေရ ၂၀ ဝန္းက်င္ တက္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ သင္တန္းသားမ်ားမွာ ေဒသခံမ်ားပါဝင္သကဲ့သုိ႔ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္မွ အရပ္ဖက္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားလည္း ပါဝင္ပါသည္။ ၎တို႔မွာ စစ္ေတာရြာ၊ ေက်ာက္ေျပာက္ရြာ၊ ကြမ္းေခ်ာင္းရြာ၊ သစ္ပုတ္ေတာင္ရြာ၊ ၾကံခ်ဳိင္းရြာ၊ ေရွာက္ေခ်ာင္းရြာ၊ ေခ်ာင္းဖ်ားရြာ၊ ကုလားဘာရြာ ႏွင့္ မေဒးကြ်န္းတို႔မွ ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထုိရြာမ်ားသည္ ကမ္းလြန္ေထာက္ပံ့ေရးစခန္း ႏွင့္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္မ်ားလုုပ္ကုိင္မည့္ ေနရာမ်ားတြင္ တည္ရွိေနေသာ ရြာမ်ားျဖစ္ပါသည္။ တက္ေရာက္လာၾကသူ အခ်ိဳ႕မွာ မေဒးကြ်န္းလူမႈေရးႏွင့္ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးအသင္း (MISDA)၊ ေျဖာင့္မတ္သူအဖဲြ႕အစည္း (PMTO) ႏွင့္ Rakhaine Strength Youth Development Centre (RSYDC) တုိ႔၏ အဖဲြ႕ဝင္မ်ားလည္း ျဖစ္ၾကပါသည္။
MCRB အေနျဖင့္ “တာဝန္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရး”ဆုိသည္မွာ အဘယ္နည္းႏွင့္ ကုလသမဂၢ၏ စီးပြားေရးႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးမ်ားဆုိင္ရာ လမ္းညႊန္ အေျခခံမူမ်ား (UNGPs) ထဲတြင္ ပါဝင္ေသာ မ႑ိဳင္ ၃ ခုျဖစ္သည့္ အကာအကြယ္ေပးျခင္း၊ ေလးစားလုိက္နာမႈရွိျခင္း၊ ျပန္လည္ကုစားမႈေပးျခင္း မ်ားကုိ မိတ္ဆက္ေျပာဆုိ တင္ျပခဲ့ၾကပါသည္။ ပတ္ဝန္းက်င္ထိခုိက္မႈဆန္းစစ္ျခင္း (EIA) ကုိ ျပဳလုပ္ရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ ထို EIA လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကုိ ရွင္းျပခဲ့ၿပီး၊ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထုိရွင္းျပမႈမ်ားတြင္ပါဝင္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ေသာ အဓိကအေၾကာင္းအရာမ်ားနွင့္ ပတ္သက္ၿပီး နယ္ပယ္အတုိင္းအတာ သတ္မွတ္ျခင္း၊ အခ်က္အလက္ေကာက္ယူျခင္း၊ EIA လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ဆန္းစစ္ျခင္းမ်ား၊ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိေသာ သက္ေရာက္မႈမ်ားကုိ သတ္မွတ္ျခင္း၊ ထိုသုိ႔ သတ္မွတ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ ေဒသခံမ်ားအပါအဝင္ စီမံကိန္းေၾကာင့္ အဓိကသက္ေရာက္မႈမ်ား ခံစားရႏုိင္သည့္ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္သူမ်ားျဖင့္ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ EIA လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိေသာ အႏုတ္လကၡဏာေဆာင္သည့္ သက္ေရာက္မႈမ်ားကုိ ေလ်ာ့ခ်ရန္ႏွင့္ ေရွာင္ရွားရန္အတြက္လည္း ရည္ရြယ္ေၾကာင္းကုိ ရွင္းျပခဲ့ၾကပါသည္။ EIA လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ အမ်ားျပည္သူပူးေပါင္း ပါဝင္ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ား လုိအပ္ၿပီး၊ ထုိသုိ႔ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္မႈဆန္းစစ္ျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ အမ်ားျပည္သူပူးေပါင္းပါ၀င္မႈမ်ားအတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္ကို အေျခခံၿပီး အဓိပၸယ္ ျပည့္ဝေသာ ေဆြးေႏြးပဲြမ်ား ျပဳလုပ္ရန္လည္း လုိအပ္ပါသည္။
တက္ေရာက္လာၾကသူမ်ား အေနျဖင့္ ေက်ာက္ျဖဴဧရိယာအတြင္း စီစဥ္ထားေသာ စိမံကန္းမ်ားျဖစ္သည့္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ (SEZ)၊ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ MCM ကုမၸဏီမွ ေဆာက္လုပ္ရန္ စီစဥ္ေနသည့္ ကမ္းလြန္ေထာက္ပံ့ေရးစခန္းမ်ားႏွင့္ဆိုင္သည့္ အေၾကာင္းရာမ်ားကုိ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါသည္။ ဧရာဝတီတုိင္းေဒသႀကီး၊ ငရုပ္ေကာင္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ကမ္းလြန္ေထာက္ပံ့ေရးစခန္း (OSB) ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိခုိက္မႈ ဆန္းစစ္ျခင္း (EIA) သည္ OSB ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပထမဦးဆံုးျပဳလုပ္ထားေသာေသာ EIA ျဖစ္ၿပီး၊ Myint & Associates ကုမၸဏီမွ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ဦးစီးဌာန (ECD) သုိ႔ တင္ျပခဲ့ေသာ ထုိ EIA ကုိ ဥပမာအေနျဖင့္ မွ်ေဝေပးခဲ့ပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ ECD မွ ငရုပ္ေကာင္း OSB စီမံကိန္းအတြက္ ထုတ္ေပးထားေသာ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ဆုိင္ရာ လုိက္နာေဆာင္ရြက္မႈ သက္ေသခံလက္မွတ္ (ECC) ကုိ တက္ေရာက္လာသူမ်ားကုိလည္း ဥပမာေပး မွ်ေဝခဲ့ပါသည္။ ထုိ ECC ထဲတြင္ အေထြေထြ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား၊ ပတ္၀န္းက်င္အရည္အေသြးစံခ်ိန္ စံညႊန္းဆိုင္ရာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား၊ ပတ္၀န္းက်င္ စီမံခန္႔ခြဲမႈဆိုင္ရာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား၊ ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ရႈျခင္းႏွင့္ အစီရင္ခံျခင္းဆိုင္ရာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား၊ အေသးစိတ္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားႏွင့္ စီမံကိန္းဆိုင္ရာ ကတိက၀တ္မ်ားအျပင္ အျငင္းပြားမႈ ေျဖရွႈင္းရွင္းဆိုင္ရာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား စသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ပါဝင္သည္။ တက္ေရာက္လာၾကသူမ်ားမွ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္သူမ်ားျပ ေျမပံုႏွင့္ ေဒသဆုိင္ရာ ေျမပံုမ်ားကုိလည္း ေရးဆဲြခဲ့ၾကပါသည္။
တက္ေရာက္လာၾကသူမ်ားအေနျဖင့္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ႏွင့္ ကမ္းလြန္ေထာက္ပံ့ေရးစခန္း စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ၎တုိ႔၏ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား၊ စိတ္ပူပန္မႈမ်ားကုိ ထုတ္ေဖာ္ေျပာျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါသည္။ ၎တုိ႔ အေနျဖင့္ လမ္း၊တံတားမ်ား တုိးတက္လာျခင္း၊ ပညာေရးျမင့္မားလာျခင္း၊ လွ်ပ္စစ္မီးက႑၊ လူေနမႈ႕အဆင့္အတန္းျမွင့္မားျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား တုိးတက္လာလိမ့္မည္ဟု မ်ားစြာ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကၿပီး၊ ငါးဖမ္းသည့္လုပ္ငန္းမ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာ သက္ေရာက္မႈမ်ား၊ ဇီဝမ်ဳိးစံု မ်ဳးိကဲြႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာႏွင့္ လူမႈေရးဆုိင္ရာ သက္ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စုိးရိမ္မႈ မ်ားစြာ ရိွၾကပါသည္ဟု ေျပာျပခဲ့ၾကပါသည္။