English
မြန်မာ
မြန်မာ (unicode)
တုိးတက္ေျပာင္းလဲေနသည့္ ဖြင့္လွစ္ေဖာ္ျပခ်က္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို လုိက္မီေအာင္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ရန္ ျမန္မာကုမၸဏီမ်ား လုိအပ္ေနေသး
ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑ တာဝန္ယူမႈရွိေရးအေထာက္အကူျပဳဌာန (MCRB) သည္ ၎၏ ျမန္မာ ကုမၸဏီဝဘ္ဆုိဒ္မ်ား၏ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ေလ့လာသည့္ ပြင့္သစ္စစီမံခ်က္ တတိယအႀကိမ္ အစီရင္ခံစာကို ယေန႔ ထုတ္ျပန္လုိက္ပါသည္။ ၂၀၁၆ အစီရင္ခံစာအရ ၂၀၁၅ တြင္ အေကာင္းဆံုး လုပ္ေဆာင္ျပခဲ့ႏုိင္ေသာ ထ
ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑ တာဝန္ယူမႈရွိေရးအေထာက္အကူျပဳဌာန (MCRB) သည္ ၎၏ ျမန္မာ ကုမၸဏီဝဘ္ဆုိဒ္မ်ား၏ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ေလ့လာသည့္ ပြင့္သစ္စစီမံခ်က္ တတိယအႀကိမ္ အစီရင္ခံစာကို ယေန႔ ထုတ္ျပန္လုိက္ပါသည္။ ၂၀၁၆ အစီရင္ခံစာအရ ၂၀၁၅ တြင္ အေကာင္းဆံုး လုပ္ေဆာင္ျပခဲ့ႏုိင္ေသာ ထိပ္တန္းကုမၸဏီမ်ားသည္ ၂၀၁၆ တြင္လည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အရွိဆံုး ကုမၸဏီမ်ားအျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ေနႏုိင္ခဲ့ပါသည္။ ထုိကုမၸဏီမ်ား အားလံုးသည္ အမ်ားျပည္သူ လူထုရရွိႏုိင္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ပမာဏအား ထပ္မံတုိးခ်ဲ႕တင္ျပခဲ့ပါသည္။
ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အရွိဆံုး ျမန္မာကုမၸဏီႀကီးမွာ First Myanmar Investment (FMI) ျဖစ္ၿပီး (၎သည္ ၂၀၁၅ တြင္ ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္းမျပဳလုပ္ခဲ့ေပ။ ယခုႏွစ္တြင္ေတာ့ SPA မွ ခြဲထုက္ကာ အမွတ္ေပးျခင္း ခံခဲ့ပါသည္။) ဒုတိယေနရာတြင္ (၂၀၁၅ တြင္ ပထမေနရာ ရရွိခ့ဲသည့္) Serge Pun Associates (SPA) ရွိၿပီး (၂၀၁၅ တြင္ ဒုတိယေနရာ ရရွိခဲ့သည့္) မက္(စ္) ျမန္မာက တတိယေနရာ ရ ရွိခဲ့သည္။ ထိပ္တန္းကုမၸဏီမ်ားအၾကား ဖြင့္လွစ္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ အသစ္ျဖစ္ေသာ က႑မ်ားမွာ ဘ႑ာ ေရးအခ်က္အလက္မ်ား၊ နစ္နာမႈကုစားေရး ယႏၱရားမ်ား ႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ႏွင့္ လူမႈဘဝ သက္ေရာက္မႈ ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ျခင္းတုိ႔ပင္ျဖစ္သည္။ မည္သို႔ပင္ဆုိေစကာမူ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကုမၸဏီေပါင္း ၁၀၀ တြင္ ကုမၸဏီ ၃၄ ခုမွာ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ဝဘ္ဆုိဒ္မရွိေပ။ ကုမၸဏီေပါင္း ၁၀၀ ထဲမွ ကုမၸဏီ ၄၅ ခုတြင္ ေကာင္းမြန္စြာ လည္ ပတ္ေနေသာ ဝဘ္ဆုိဒ္ မရွိသည့္ ကုမၸဏီမ်ား ပါဝင္သလို အခ်ိဳ႕ကလည္း စီးပြားေရး စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈပိုင္း ဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္အနည္းငယ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လံုးဝမပါရွိေသာ ဝဘ္ဆုိဒ္မ်ိဳးသာရွိၾကသည္။
ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑ တာဝန္ယူမႈရွိေရး အေထာက္အကူျပဳဌာန (MCRB) ၏ ဒါရိုက္တာ ဗစ္ကီဘုိမန္ က - “ ဒီႏွစ္ ရလဒ္ဇယားမွာ ထိပ္ဆံုးကေန ဆက္လက္ဦးေဆာင္ေနတဲ့အတြက္ SPA ရဲ႕ အခြဲျဖစ္တဲ့ FMI နဲ႔ SPA ကုိဂုဏ္ျပဳေၾကာင္း ေျပာၾကားလုိပါတယ္္။ ထိပ္ဆံုးေနရာရဖို႔ အျပင္းအထန္ၿပိဳင္ဆုိင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကရၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို အေကာင္းဆံုးလုပ္ေဆာင္ျပသႏုိင္ခဲ့တဲ့ ကုမၸဏီေတြ ကလည္း သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ဖြင့္လွစ္ခ်ျပေဖာ္ထုတ္တဲ့အခါမွာ ဒီႏွစ္မွာပိုေကာင္းတဲ့ ထပ္တိုး ဖြင့္လွစ္ေဖာ္ျပမႈေတြ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ပါတယ္။ ” ဟုေျပာသည္။
ရလဒ္ဇယား၏ ေအာက္ေျခမွ တုိးတက္မႈမရွိသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားအေပၚ ဗစ္ကီဘုိမန္ ၏ မွတ္ခ်က္မွာ - “ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑မွာ ပါဝင္လႈပ္ရွားေနတဲ့ အဓိကက်တဲ့ လုပ္ငန္းစုအခ်ိဳ႕က ဒီ ဖြင့္လွစ္ေဖာ္ျပခ်က္လုပ္ရမယ္ ကိစၥရပ္အေပၚမွာ စိတ္ပါဝင္စားမႈ မျပသလို႔ စိတ္ပ်က္မိပါတယ္။ ဖြင့္လွစ္ေဖာ္ျပခ်က္ဆိုတာေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံ တရားဥပေဒအရ တျဖည္းျဖည္း လုိအပ္ခ်က္တစ္ခုလို ျဖစ္လာေနပါၿပီ ။ အထူးသျဖင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အေပၚ သက္ေရာက္မႈ ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္ေတြ ျပဳ လုပ္ရာမွာ ပိုုမုိအေရးပါလာပါတယ္။ ကုမၸဏီမ်ား အက္ဥပေဒမူၾကမ္းအရ ကုမၸဏီေတြ အားလံုးက အစီရင္ခံစာေပးပို႔ရာမွာ ဒါရိုက္တာရဲ႕ အစီရင္ခံစာလည္း လုိအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအစီရင္ ခံစာမွာ ျဖစ္ေပၚႏုိင္တဲ့ ေဘးအႏၱရာယ္ေတြနဲ႔ မေသခ်ာမေရရာမႈေတြ အေပၚ အစီရင္ခံခ်က္တို႔လည္း ပါဝင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။” ဟုျဖစ္သည္။ ယခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာထဲတြင္ ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းတြင္ စာရင္းသြင္းထားၿပီးေသာ သို႕မဟုတ္ စာ ရင္းသြင္းရန္ အစီအစဥ္ရွိေသာ ကုမၸဏီမ်ားလည္း ပါဝင္ေပသည္။ လက္ရွိ ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း သို႔ဝင္ေရာက္ရန္အတြက္ လိုအပ္သည့္ ဖြင့္လွစ္ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို ေလ့လာစိစစ္ခဲ့ၿပီး အႀကံျပဳခ်က္မ်ား လည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ခံသမုိင္း
၁။ ျမန္မာ့ကုမၸဏီ ၀ဘ္ဆုိဒ္မ်ား၏ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ေလ့လာသည့္ ပြင့္သစ္စ စီမံခ်က္ (TiME)/ Pwint Thit Sa သည္ ျမန္မာကုမၸဏီႀကီး အခု ၁၀၀ ၏ ဝဘ္ဆုိဒ္မ်ားကို ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာၿပီး ၎တုိ႕၏ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈပိုင္း ႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အေလ့အက်င့္မ်ား အထူးသျဖင့္ အဂတိလိုက္စား မႈ တုိက္ဖ်က္ေရး၊ အဖြဲ႕အစည္းဆုိင္ရာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ လူ႕အခြင့္အေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈ ႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ (HSE) ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာဆုိခ်က္မ်ားအေပၚ ၾကည့္၍ အမွတ္ေပးျခင္း ျပဳလုပ္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ အစီရင္ခံစာသည္ ကုမၸဏီမ်ား ထုတ္ျပန္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား အေပၚတြင္ မူတည္၍ အမွတ္ေပးျခင္းျဖစ္သးည္။ ၎တုိ႕၏ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအား ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္းမဟုတ္ေပ။ အစီရင္ခံစာ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ျမန္မာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈပိုမို ရွိလာေစရန္အတြက္ တုိက္တြန္း အားေပးရန္ ျဖစ္သည္။
၂။ သုေတသနျပဳလုပ္ရန္ ေရြးခ်ယ္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ ျပည္တြင္းအခြန္မ်ားဦးစီးဌာနမွ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ ၂၀၁၄/၂၀၁၅ ဘ႑ေရးႏွစ္ အခြန္ထမ္းေဆာင္သူမ်ား ထိပ္တန္း ၁၀၀၀ ႏွင့္ ဝင္ေငြခြန္ ထမ္းေဆာင္သူမ်ား ထိပ္တန္း ၁၀၀၀ စာရင္း မွ ထုတ္ယူထားေသာ ကုမၸဏီမ်ား သာမက အျခား သိသာထင္ရွားေသာ ကုမၸဏီမ်ား ႏွင့္ က႑အလုိက္ ဦးေဆာင္ေနသည့္ သူမ်ားလည္း ပါဝင္ေပသည္။ ထုိ ပါဝင္သည့္ ကုမၸဏီမ်ား စာရင္းကို MCRB ၏ ဝဘ္ဆုိဒ္ေပၚတြင္ သြားေရာက္ ၾကည့္ရႈႏုိင္ပါသည္။ ၃။ ကုမၸဏီ ၏ ဝဘ္ဆုိဒ္မ်ားေပၚတြင္ ရွာေဖြျခင္းခံရေသာ ေမးခြန္း ၃၅ ခု (ကိစၥရပ္မ်ား) အား အစီရင္ခံစာ ၏ ေနာက္ဆက္တြဲတြင္ ေလ့လာဖတ္ရႈႏုိင္ပါသည္။ ထုိအပိုင္းတြင္ ေရြးခ်ယ္ထားေသာ ကုမၸဏီမ်ား၏ အခ်ိဳ႕ ေသာ အစိတ္အပိုင္းမ်ားအေပၚ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ အကဲျဖတ္တတ္ေသာ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ အရပ္ဘက္လူမူအဖြဲ႕ အစည္းမ်ား၏ သတင္းေပးပို႕ခ်က္မ်ား လည္းပါဝင္ေပသည္။
၄။ ယခု ေလ့လာမႈသည္ ႏုိင္ငံတကာပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (Transparency International) ၏ စီးပြားေရးေကာ္ပိုရိတ္လုပ္ငန္းမ်ား ၏ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အစီရင္ခံျခင္း ေလ့လာမႈ ေပၚတြင္ အေျခခံထားျခင္းျဖစ္သည္။ (copyright Transparency International. All Rights Reserved). ယခု လုိ ကနဦးေျခလွမ္းတြင္ ကုမၸဏီမ်ား ၏ အဂတိလုိက္စားမႈ တုိက္ဖ်က္မႈ ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အစီရင္ခံျခင္း အေလ့အက်င့္မ်ား အား ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထုိ အစီရင္ခံျခင္း အေလ့အထတြင္ ၎တုိ႕အေနျဖင့္ ကုမၸဏီပိုင္ဆုိင္မႈမ်ား ျဖစ္သည့္ ကုမၸဏီ၏အခြဲမ်ား ႏွင့္ ဖက္စပ္လုပ္ငန္းမ်ား အား မည္သို႕ စီမံခန္႕ခြဲသည္ မ်ား ႏွင့္ ၎တုိ႕ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ႏုိင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မည္မွ်အား ေဖာ္ျပသည္ တုိ႕ ပါဝင္ပါသည္။ ေနာက္ဆံုး ထြက္ရွိထားသည့္ ႏုိင္ငံတကာပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အစီရင္ခံစာ သည္ ၂၀၁၄ ႏုိဝင္ဘာလတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါသည္။ ထပ္မံသိရွိလိုပါက ဤတြင္ ဝင္ေရာက္ေလ့လာႏုိင္ပါသည္။ www.transparency.org.
၅။ ယခုေလ့လာဆန္းစစ္မႈ ျပဳလုပ္ရန္ မတ္လတြင္ ကုမၸဏီမ်ားအား အေၾကာင္းၾကားခဲ့ၿပီး ၎တို႕ ၏ ဝဘ္ဆုိဒ္မ်ား အေပၚတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖ်င္း ရွာေဖြေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအား ေမလတြင္ ေပးပို႕ခဲ့သည္။ ကုမၸဏီမ်ား အေနျဖင့္ ထပ္မံျဖည့္စြက္လုိသည္မ်ား ရွိ၍ေသာ္လည္းေကာင္း ၎တုိ႕၏ ဝဘ္ဆုိဒ္တြင္ သတင္းအခ်က္အလက္ထပ္မံျဖည့္စြက္လို ပါကလည္းေကာင္း ျပဳလုပ္ရန္ ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ ၂၀၁၆ ဇူလုိင္လ ၃၁ ရက္ေန႕အထိ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား ထည့္သြင္းစဥ္းစားျခင္း ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၆။ ၂၀၁၄ ႏွင့္ ၂၀၁၅ ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္မ်ားအား
www.myanmar-responsiblebusiness.org/pwint-thit-sa/2014.html ႏွင့္ https://www.myanmar-responsiblebusiness.org/pwint-thit-sa/2015.html တြင္ ဖတ္ရႈေလ့လာႏိုင္ပါသည္။
၇။ ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑ တာဝန္ယူမႈရွိေရး အေထာက္အကူျပဳဌာန (MCRB) ကို ယူေကအေျခစိုက္ Institute for Human Rights and Business (IHRB) ႏွင့္ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံအေျခစိုက္ Danish Institute for Human Rights (DIHR) တုိ႕၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈျဖင့္ ယူေက ၊ ဒိန္းမတ္ ၊ ေနာ္ေဝး ၊ ဆြဇ္ဇာလန္ ၊ နယ္သာလန္ ႏွင့္ အိုင္ယာလန္တုိ႕၏ အေထာက္အပ့ံျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းကာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ အေျခစိုက္ဖြင့္လွစ္ထားပါသည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ေဒသတြင္းလုိအပ္ခ်က္ ႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာစံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ား ႏွင့္ အညီ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း တာဝန္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ အသိပညာ ၊ စြမ္းရည္ ႏွင့္ စကားဝိုင္းမ်ား ဖန္တီးရန္ အတြက္ ထိေရာက္ ၿပီး တရားဝင္ျဖစ္ေသာ လမ္းေၾကာင္း (Platform) တစ္ခု အျဖစ္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစရန္ ျဖစ္သည္။ သို႕မွသာလွ်င္ တာဝန္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အေလ့အက်င့္မ်ား ပိုမုိ ျဖစ္ေပၚလာမည္ ျဖစ္သည္။ MCRB သည္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ၊ အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ႏွင့္ အစိုးရ တုိ႕ႏွင့္ အတူတကြလုပ္ေဆာင္ေနသည့္ ဘက္မလုိက္သည့္ လမ္းေၾကာင္းေပၚ တြင္ ရပ္တည္ပါသည္။ (www.mcrb.org.mm)
Share:
