English
မြန်မာ
မြန်မာ (unicode)
၂၀၁၅ ခုနွစ္အတြက္ ၿမန္မာ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းက႑ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအစီရင္ခံစာ၌ ၿပည္သူမ်ား၏ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ MCRB မွ အလိုရွိ
ျမန္မာ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းက႑ တာ၀န္ယူမႈရွိေရး အေထာက္အကူျပဳေရးဌာန (MCRB)မွ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အတြက္ ပြင့္သစ္စ စီမံခ်က္ (သို႔မဟုတ္) ျမန္မာ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေရးစီမံခ်က္ (TiME)၏ သုေတ သနအဆင့္ကို စတင္မိတ္ဆက္လိုက္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ (MCRB)က ကုမၸဏီမ်ာ
ယခု ထုတ္ေ၀မည္႔ ၂၀၁၅ ပြင့္သစ္စ အစီရင္ခံစာသည္ (MCRB) ၏ ဒုတိယအႀကိမ္ သုေတသနအစီရင္ ခံစာျဖစ္ ပါလိမ္႔မည္။ ဤအစီရင္ခံစာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏ အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး၊ အ ဖြဲ႕အစည္းဆိုင္ရာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရးေလးစားလိုက္နာမႈ၊ က်န္းမာေရး၊ လံုၿခံဳ စိတ္ခ်ရမႈႏွင့္ ပတ္ ၀န္းက်င္အေပၚသက္ေရာက္မႈ စသည့္ နယ္ပယ္ရပ္မ်ားတြင္ ပိုမို၍ ပြင့္လင္းျမင္သာေစရန္ ရည္ရြယ္၍ ထို ကုမၸဏီမ်ား၏ အင္တာနက္၀က္ဆိုက္ေပၚတြင္ ေဖာ္ျပေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို အေျခခံ၍ ထုတ္ ျပန္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ယမန္ႏွစ္ ၂၀၁၄ အစီရင္ခံစာမွ ေတြ႕ရွိခ်က္အရ သုေတသန ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကုမၸဏီ ၆၀ အနက္ ၂၅ ခုတြင္ ၀ဘ္ ဆိုက္မရွိဘဲ ထိုကုမၸဏီမ်ားအနက္မွ ၁၀ ခုသာ တိက်ေလ်ာ္ညီေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ထုတ္ျပန္ ထားေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။
ယခုႏွစ္ ၂၀၁၅ တြင္ MCRB အေနႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လူသိမ်ားထင္ရွားသည့္ ကုမၸဏီႀကီး ၁၀၀ ကို သုေတသန ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္သည္။ MCRB မွ ကုမၸဏီတစ္ခုခ်င္းစီအား ၄င္းတုိ႔၏ တရား၀င္၀ဘ္ဆိုက္ (သို႔) လူမႈကြန္ ယက္ (Social Media) စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ ထုတ္ျပန္ထားသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားေပၚ မူတည္ အကဲ ျဖတ္အမွတ္ေပးသြားမည္ျဖစ္သည္။
MCRB က ယခု မတ္လတြင္ စတင္ျပဳလုပ္ေသာ သုေတသနၿပီးဆံုးခ်ိန္ေမလ၌ ကုမၸဏီ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္မ်ားမွ စုေဆာင္းရရွိေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို MCRB က ကုမၸဏီတစ္ခုခ်င္းစီကို ျပန္လည္ အေၾကာင္း ၾကားမည္ျဖစ္ၿပီး ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ထိုအခ်က္အလက္မ်ား အေပၚ မွတ္ခ်က္ေပးပို႔ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိအခါ MCRB က ကုမၸဏီမ်ားအား ပိုမိုျပည့္စံုေသာ အခ်က္အလက္မ်ား ထုတ္ျပန္ရန္ နွင့္ ၄င္းတို႔ မရွိေသး ေသာ မူ၀ါဒမ်ားခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ အားေပး တိုက္တြန္းသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လတြင္ ကုမၸဏီ၀ဘ္ဆိုဒ္မ်ားကို ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ အကဲျဖတ္ၿပီးသည့္အခါ ရလဒ္မ်ားကို ဇူလိုင္လတြင္ ထုတ္ျပန္မည္ျဖစ္သည္။ ထုိအခါ ကုမၸဏီ ၁၀၀ သည္ ၄င္းတို႔၏ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈေပၚမူတည္၍ အဆင့္သတ္ မွတ္ အမွတ္ေပးျခင္းကို ခံရမည္ျဖစ္ပါသည္။
ထုိမွ်သာမက ယခုႏွစ္တြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္၊ အမ်ားျပည္သူႏွင့္ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားထံမွ ကုမၸဏီမ်ား၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မေက်နပ္ခ်က္မ်ားအား MCRB မွ စနစ္တက် ေတာင္းခံ သြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ မေက်နပ္ခ်က္မ်ား (သို႔) တိုင္ၾကားမႈမ်ားရွိပါက [email protected] သို႔ ေပးပို႔ႏိုင္ပါသည္။ ကုမၸဏီ၏ ရမွတ္အၾကမ္းမ်ားအား ေပးပို႔ သည့္အခါ ထိုကုမၸဏီမ်ားသို႔ ေပးပို႔လာေသာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ MCRB မွ အေၾကာင္းၾကားေထာက္ျပ သြားမည္ျဖစ္ၿပီး ကုမၸဏီ မ်ားအား မွတ္ခ်က္ေပးပို႔ရန္လည္း ဖိတ္ေခၚပါမည္။
အစီရင္ခံစာႏွင့္ပတ္သက္၍ MCRB ၏ ဒါရိုက္တာ ဗစ္ကီဘိုမန္က -
” မႏွစ္က အစီရင္ခံစာကို အစိုးရလုပ္ငန္းေတြသာမကဘဲ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြက အသံုးက်တယ္လို႔ ျမင္ၾကတယ္။ ဥပမာ၊ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြက ျပည္တြင္းစီးပြားဖက္ေတြ၊ ပူးေပါင္းရင္းႏွီး ျမွပ္ႏွံမယ့္ကုမၸဏီေတြ ဘယ္လို အကဲျဖတ္ရလဒ္ေတြ ရတယ္ဆိုတာ စိတ္၀င္စားလာၾကတယ္၊ သိခ်င္ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီအစီရင္ခံစာက ျမန္မာကုမၸဏီေတြကို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ပိုၿပီးတာ၀န္ယူမႈရွိေအာင္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္နဲ႔ညီတဲ့ စည္းတစ္ခု၊ ေဘာင္တစ္ခု သတ္မွတ္ေပးသလို ျဖစ္တယ္။ မႏွစ္က အစီရင္ခံစာ ထုတ္အၿပီးမွာ ကုမၸဏီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သူတို႔ထုတ္ျပန္တဲ့သတင္းအခ်က္ အလက္ေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ စိစစ္လာၾကတာ၊ ပိုၿပီးျပည့္စံုေအာင္ ထုတ္ျပန္လာတာကိုေတြ႕ရတယ္"
"ဒါေပမယ့္လည္း ကၽြန္မတို႔ မႏွစ္ကေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း ဒီအစီရင္ခံစာက ကုမၸဏီေတြကေပးတဲ့ အခ်က္ အလက္ ေတြကိုသာ အေျခခံတာျဖစ္တယ္။ လက္ေတြ႕မွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္တာ၊ မေဖာ္တာကို အေျခခံထားျခင္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႔ MCRB အေနနဲ႕ ကုမၸဏီေတြက ေဖာ္ျပထားတာေတြကို အမ်ားျပည္သူက ေပးပို႔လာတဲ့ မွတ္ခ်က္အၾကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႕ ခ်ိန္ညွိစစ္ေဆးခ်င္ပါတယ္။ ဥပမာ ကုမၸဏီတစ္ခုဟာ ေျမယာအဓမၼ သိမ္းယူတာမ်ိဳးလုပ္သလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အလုပ္သမားေတြကို အလုပ္သမားသမဂၢ၀င္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ တာမ်ိဳးရွိ သလား၊ အလုပ္သမားသမဂၢမ၀င္ေအာင္ အတင္းအၾကပ္တားဆီးတာမ်ိဳး ရွိသလား စသျဖင့္ေပါ့။ ကၽြန္မတို႔ ေမွ်ာ္လင့္တာက အခုထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ကုမၸဏီ ၁၀၀ ရဲ႕လုပ္ငန္းေတြက ဆိုးက်ိဳးေတြ သက္ေရာက္မႈေတြကို ခံစားရတဲ့လူေတြရွိမယ္ဆိုရင္ ကၽြန္မတို႔ကို အသိေပးေစခ်င္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အဲဒီကုမၸဏီေတြက မေက်နပ္ခ်က္ေတြကို ေက်နပ္ေအာင္ မေျဖရွင္းေပးႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေပ့ါ" ဟု ေျပာသည္။
ယခု ပြင့္သစ္စ စီမံခ်က္သည္ ကုမၸဏီမ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ကို တည္ေဆာက္ျမွင့္တင္ေပးရန္လည္း ရည္ရြယ္ပါ သည္။ ယမန္ႏွစ္ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ၿပီးခ်ိန္မွစၿပီး စိတ္ပါ၀င္စား၍ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈျမွင့္တင္လိုေသာ ကုမၸဏီ မ်ားအတြက္ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား MCRB က က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ကုမၸဏီအေတာ္မ်ားမ်ားလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ထုိလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား အားလည္း ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္အညီ ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။
ေနာက္ခံအေၾကာင္း
ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑တာဝန္ယူမႈရိွေရးအေထာက္အကူျပဳဌာန(MCRB) ကိုယူေက အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအဖြဲ႕ (Institute of Human Rights and Business)ႏွင့္ ဒိန္းမတ္ လူ႕အခြင့္အေရးအဖဲြ႕အစည္း (Danish Institute of Human Rights) တို႔ ပူးေပါင္းဖဲြ႔စည္းၿပီး ယူနိုက္တတ္ကင္းဒမ္၊ ဒိန္းမတ္၊ေနာ္ေဝ၊ဆြစ္ဇာလန္၊နယ္သာလန္၊အိုင္ယာလန္တို႔ကေထာက္ပံ့ေပးပါသည္။ ျပည္တြင္းလိုအပ္ခ်က္မ်ားေပၚမႈတည္၍ႏိုင္ငံတကာစံခိ်န္စံညႊန္းနွင္႔အညီတာဝန္ယူမႈရိွေသာစီးပြားေရးက်င့္ဝတ္မ်ားေပၚေပါက္လာရန္လိုအပ္ေသာအသိပညာ၊စြမ္းရည္၊ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္းမ်ားကို အားေပးၿပီးထိေရာက္အသံုးတည့္ သည့္အခင္းအက်င္းတစ္ခုဖန္တီးေပးလိုေသာရည္ရြက္ခ်က္ျဖင့္ ဤဌာနကိုတည္ေထာင္ခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ (MCRB) သည္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊အရပ္ဘက္လူ႔အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၊အစိုးရမ်ားနွင့္ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနေသာဘက္လိုက္မႈကင္းသည့္အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
ယခုနွစ္ ၂၀၁၅ အတြက္ ပါ၀င္မည့္ ကုမၸဏီမ်ား ကိုျပည္တြင္းအခြန္မ်ားဦးစီးဌာနမွ ထုတ္ျပန္ေသာ ဝင္ေငြခြန္ အမ်ားဆံုး ေပးေဆာင္သူစာရင္း(၁ဝဝ၀)နွင့္ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္မ်ားဆံုးေပးေဆာင္သူစာရင္း (၁ဝဝ၀) ကိုအေျခခံ၍ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ (Top 1000 commercial tax payers , Top 1000 income payers) ယင္းကုမၸဏီမ်ား၏ကုမၸဏီခြဲမ်ားကိုလည္း မိခင္ကုမၸဏီတစ္ခုတည္း ေအာက္တြင္ ထည့္သြင္းပါသည္။ အခြန္အမ်ားဆံုးေပးေဆာင္သူစာရင္းတြင္ မပါဝင္ေသာကုမၸဏီၾကီးမ်ားကိုလည္း ဤစီမံခ်က္တြင္ထည့္သြင္းမည္ျဖစ္သည္။စီမံခ်က္တြင္ပါဝင္ေသာကုမၸဏီစာရင္းအျပည့္အစံုကိုသိရိွလိုပါက https://www.myanmar-responsiblebusiness.org/ ဤေနရာကိုနွိပ္ ၍ၾကည့္ရႈနိုင္ပါသည္။ ကုမၸဏီမ်ား၏ ၀ဘ္ဆိုဒ္ မ်ားကိုအကဲျဖတ္ရာတြင္ အသံုးျပဳမည့္ ေမးခြန္း ၃၅ခုကို A list of the 35 questions/issues which will be searched for on company websites is available here ဤေနရာတြင္ရယူ နိုင္ပါသည္။
ဤစီမံခ်က္တြင္ အသံုးျပဳသည့္ ေမးခြန္းအမ်ားစုကို နိုင္ငံတကာအဖြဲ ့အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ Transparecy International ၏ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပြင့္လင္းျမင္သာမႈအဖဲြ႕စစ္တမ္း (Transparency in Corporate Reporting Report) (questionnaire report. ©Transparency International. All rights Reserved.) ေပၚတြင္အေျခခံထားပါသည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပြင့္လင္းျမင္သာမႈအဖဲြ႕ စစ္တမ္း (Transparency in Corporate Reporting Report) သည္ကုမၸဏီမ်ားနွင့္အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား၊ ကုမၸဏီတစ္ခုခ်င္းစီ၏ လုပ္ငန္းခြဲမ်ား၊ ရင္းႏွီးျမုပ္ႏွံမႈမ်ား၊ မိမိစီးပြားေရး လုပ္ကိုင္ေနေသာနိုင္ငံတစ္ခုခ်င္းစီတြင္ မိမိစီးပြားေရးလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကိုမည္မွ်ေဖာ္ျပသည္ဟူေသာနယ္ပယ္မ်ားကိုဆန္းစစ္ ေလ့လာပါသည္။
၂၀၁၅ ခုနွစ္မတ္လတြင္ MCRB မွ ကုမၸဏီ၀ဘ္ဆိုဒ္မ်ားကို စတင္သုေတသနျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။
သုေတသနနွင့္ ပတ္သက္၍ ေတြ ့ရွိခ်က္မ်ားကိုလည္း MCRB မွကုမၸဏီမ်ားအား အသိေပးသြားမည္ျဖစ္သည္။ ကနဦးေတြ ့ရွိခ်က္မ်ားကို ဧျပီ၊ ေမလမ်ားတြင္ MCRB မွကုမၸဏီမ်ား သို ့စတင္ေပးပို ့သြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခါ ကုမၸဏီမ်ား အေနနွင့္ ၄င္းတို ့၏၀ဘ္ဆိုဒ္မ်ား ေပၚရွိ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ျဖည့္စြက္ျခင္း၊ ျပဳျပင္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္နိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို ့ေနာက္ ေနာက္ဆံုးေတြ ့ရွိခ်က္ရလဒ္မ်ား ကို ဇူလိုင္လတြင္ ထုတ္ျပန္သြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အမ်ားျပည္သူနွင့္ လူမွုအရပ္ဘက္အဖြဲ ့အစည္းမ်ားအေနနွင့္ ကုမၸဏီမ်ား (သို ့မဟုတ္) ပါ၀င္ေသာ ကုမၸဏီမ်ားအနက္မွ မည္သည့္ ကုမၸဏီအေပၚ မည္သို ့ေသာ မေက်နပ္ခ်က္မ်ား၊ တိုင္ၾကားခ်က္မ်ား ရွိသည္ကို [email protected] သို ့ဧျပီ ၃၀ ရက္ေနာက္ဆံုးထား၍ေပးပို ့ ရန္ဖိတ္ေခၚလိုပါသည္။ ထိုတိုင္ၾကားခ်က္မ်ားကိုသတင္းေပးသည့္အေနနွင့္ျဖစ္ေစ၊မူရင္းအခ်က္အလက္အတိုင္း ျဖစ္ေစ၊ (သို ့မဟုတ္) ဆႏၵရွိပါက အမည္မေဖာ္ျပဘဲျဖစ္ေစ၊ ေပးပို ့နိုင္ပါသည္။ ဤအေၾကာင္းအရာနွင့္ပတ္သက္၍MCRBမွမည္သည့္အဖြဲ ့၀င္ကိုမဆိုဆက္သြယ္ေပးပို ့ေမးျမန္းနိုင္ပါသည္။ေပးပို ့လာေသာသတင္းအခ်က္အလက္မ်ား မေပါက္ၾကားရန္ MCRB မွတာ၀န္ခံပါသည္။
၂၀၁၄ ခုနွစ္အတြက္ ပြင့္သစ္စ (TiME) အစီရင္ခံစာကို https://www.myanmar-responsiblebusiness.org/ ဤေနရာ တြင္ရယူနိုင္ပါသည္။ ထိုအစီရင္ခံစာအရ ပြင့္လင္းျမင္သာမွု အရွိဆံုး ကုမၸဏီမ်ားမွာ KBZ, Parami နွင့္ Max Myanmar တို ့ျဖစ္ၾကပါသည္။
ဤစီမံကိန္းနွင့္ပတ္သက္၍ပိုမိုသိရိွပါက
ျဖဴျဖဴဇင္
စီမံကိန္းႏွင့္ဆက္သြယ္ေရး အရာရွိ
ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑တာဝန္ယူမႈရိွေရးအေထာက္အကူျပဳဌာန(MCRB)
သို ့ဆက္သြယ္ေမးျမန္းနိဳင္ပါသည္။
Share:
